„Z treści ustawy o reformie szkolnictwa z 1961 r./ Ustawa o reformie szkolnictwa z 1961 r. (Dz.U. nr 32, poz. 160)./ wynikał między innymi i to, że rola szkoły średniej zmieni się; do idących zmian należało więc dostosowywać programowani dydaktyczno-wychowawcze i w sposób elastyczny, chociaż konsekwentny, realizować zaplanowane zadania.

Nowa placówka, nowe zadania stwarzały sytuację niełatwą. Według ówczesnego rozeznania wynikającego ze znajomości teorii pedagogiki i sformułowań ustawy wynikało, że: demokratyzacja życia przyniesie upowszechnienie szkoły średnie, stąd konieczność przygotowania bazy i przejście za kilka lat z systemu klasowego na gabinety, powstanie zupełnie nowego środowiska przemysłowego w Gdańsku, środowiska wielkomiejskiego i portowego, które wywołuje wiele czynników antywychowawczych, będzie wymagało zmodernizowania metod wychowawczych, oparcia się o duży zakład produkcyjny (system patronacki) i powiązania pracy szkoły ze środowiskiem, instytucjonalizacja życia społecznego, która hamuje kontakty bezpośrednie ludzi, zmienia społeczność w „samotny tłum” lub struktury organizacyjne zdehumanizowane, będzie wymagała pogłębienia pracy ideowej w organizacjach młodzieżowych, uspołecznianiu jednostek i pracy społecznej myślą o środowisku i dla środowiska.

Program więc był – a jego realizacja rozpoczęła się już o pierwszych tygodni tego roku szkolnego. Przy kształtowaniu osobowości, wzorów osobowych dostarczają treści nauczania, no i życie. Nam jednak chodziło jeszcze o to, aby ambitna młodzież mierząca wysoko nie tylko w realizacji swoich celów życiowych, ale i dościgania ideałów ogólnoludzkich miała patrona, który byłby naj. Tak zrodziła się koncepcja nadania szkole imienia. Po długich żarliwych dyskusjach, zarówno wśród młodzieży jak i nauczycie ustalono, że nikt tylko Kopernik. A był to rok 1962.

Prof. H. Mierzwińska – inicjatorka konkursu – prowadzi razem z zespołem nauczającym i uczniami pracę nie tylko nad popularyzacją wiedzy o Koperniku, ale inspiruje wiele ciekawych form wychowawczych. Nadanie imienia szkole ( młodzież generalnie optowała za nadaniem szkole im. Dominika Wysockiego, czemu dała już wcześniej spontaniczny wyraz na uroczystościach pogrzebowych. Nie mogło to się, rzecz jasna, podobać ówczesnym władzom oświatowym i politycznym. Arbitralną decyzja władz nadano szkole na szczęście imię Mikołaja Kopernika a nie np. jakiegoś działacza ruchu robotniczego) wyznaczone na XX-lecie PRL przyspieszyło proces modernizacji bazy do nowych zadań. Szkoła uzyskała opiekuna w Stoczni Gdańskiej, której pracownicy przyczynili się do powstania gabinetów przedmiotowych często unikalnych, np. gabinet matematyczny. Przejście do pracy systemem gabinetowym było już tylko formalnością.

26 kwietnia 1964 r. odbyła się uroczystość nadania szkole imienia, z czym wiązało się wręczenie sztandaru ofiarowanego szkole przez Samorząd Robotniczy Stoczni Gdańskiej. Hasło widniejące na sztandarze „W słońce jutra otworzymy bramy” wyznaczało drogę do „nowego” i preferowało kształtowanie postaw patriotycznych do zadań pierwszoplanowych.

Szukanie nowych form, podejmowanie eksperymentów, wdrażanie metod skutecznie stosowanych przez innych dało podstawę do tego, że kuratorium zakwalifikowało I LO im. M. Kopernika do grupy szkół wiodących. Postęp pedagogiczny zaczął sobie torować drogę do zadomowienia się w całej szkole. Tworzą się klasy sprofilowane, z poszerzonym programem z matematyki, humanistyczne. Praktyka pedagogiczna naszej szkoły budzi zainteresowanie nie tylko w Gdańsku. W uznaniu zasług w dziedzinie nauczania i wychowania I LO otrzymuje honorową odznakę „Za zasługi dla Gdańska”

(wg wspomnień Marii Rut dyr. szkoły w latach 1961-1972 opublikowanych w gazecie zjazdowej 1975 „Nasza Szkoła” z 26.IV.1975)